Η τελευταία «εξομολόγηση του ηρωικού πιλότου του Β΄ΠΠ, ο οποίος όχι μόνο κατέρριψε γερμανικό καταδιωκτικό στη Μέση Ανατολή και απέδρασε από στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία, αλλά είπε και το δικό του “ΟΧΙ” στους Νατοϊκούς, απειλώντας να καταρρίψει τουρκικά μαχητικά στο Αιγαίο!
Γιάννης Σωτηρόπουλος
Σε ηλικία 99 ετών, στις 7 Ιουλίου του 2016, ο βετεράνος πιλότος του Β΄ΠΠ, αντιπτέραρχος ε.α. Γιάννης Αναγνωστόπουλος “πέταξε” για πάντα στους Ελληνικούς ουρανούς. Πριν από τέσσερα χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2012, τον είχα ανακαλύψει και τον είχα παρουσιάσει στην “κομμένη” πλέον από την ΕΡΤ τηλεοπτική εκπομπή των Ενόπλων Δυνάμεων “ΜΕ ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗ”. Η πολεμική του δράση ήταν μυθιστορηματική και μετά τη μικρή οθόνη, αξίζει να δει το φώς της δημοσιότητας και στο διαδίκτυο…
Με είχε εντυπωσιάσει από την πρώτη στιγμή με το ύφος και το παράστημα του. Πανύψηλος, γεροδεμένος και με αγέρωχο βλέμμα με υποδέχτηκε στο σπίτι του στη Φιλοθέη. Ο αντιπτέραρχος ε.α. Γιάννης Αναγνωστόπουλος δεν ήξερε από που να αρχίσει να μας διηγείται όσα είχε περάσει σε όλα τα μέτωπα του πολέμου. Ελληνοϊταλικός, Μέση Ανατολή, Βαλκάνια, Κορέα.
Ήθελε να είναι πάντα ο πρώτος που θα ριχνόταν στη μάχη για την απελευθέρωση της πατρίδας. Συνολικά είχει πραγματοποιήσει περίπου 4.000 ώρες πτήσης με μαχητικά. Από τις αμέτρητες φωτογραφίες του, που κοσμούσαν τους τοίχους και τα έπιπλα του σπιτιού του, καταλάβαινε αμέσως κάποιος ότι έχει πετάξει με όλους τους τύπους μαχητικών αεροσκαφών της εποχής του Β΄ΠΠ αλλά και της πρώτης γενιάς των αεριωθούμενων. Μάλιστα ο Γιάννης Αναγνωστόπουλος ήταν ο πρώτος Έλληνας πιλότος που έστειλε το ΓΕΑ στις Ηνωμένες Πολιτείες για να εκπαιδευτεί στις πτήσεις δια οργάνων!
ΟΙ ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΛΑΣΑΝ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ
Ο Γιάννης Αναγνωστόπουλος, με καταγωγή από τη Ναύπακτο και το Πήλιο, γεννήθηκε το 1917 στην Αθήνα. Το όνειρό του να γίνει αεροπόρος έγινε πραγματικότητα όταν μπήκε στη Σχολή Αεροπορίας και αποφοίτησε το 1940 με το βαθμό του Ανθυποσμηναγού. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου, τοποθετείται στην 1η Μοίρα Παρατηρήσεως, ως χειριστής αεροσκαφών τύπου “Μπρεγκέ”. Τον Δεκέμβριο του ‘ 40 παίρνει μετάθεση για τη Λάρισα και εντάσσεται στην 31η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού και Αναγνωρίσεως, με αεροσκάφη τύπου Ποτέζ 63.
“Οργώνει” σε καθημερινή βάση τους αιθέρες για να εντοπίσει ιταλικά αεροσκάφη. Θυμάται χαρακτηριστικά πως τον Μάρτιο του 1941 είχε αναλάβει την αεροφωτογράφηση του Ελληνοαλβανικού μετώπου. “Ήταν ανεκτίμητης αξίας οι πληροφορίες που συνέλεξα από τις αεροφωτογραφίσεις. Φαινόντουσαν τα πάντα και αυτό βοήθησε σημαντικά στον σχεδιασμό και την εκτέλεση της επιτυχούς αποτροπής της εαρινής επίθεσης του Μουσολίνι.”
ΠΩΣ ΠΗΡΕ ΤΗΝ “ΟΥΡΑ” ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΤΕΡΡΙΨΕ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ
Τον Μαϊο του 1941 μέσω Κρήτης καταφέρνει να διαφύγει στη Μέση Ανατολή, όπου τοποθετήθηκε στη 335 Μοίρα Διώξεως, με αεροσκάφη τύπου “Χαρικέιν. Λαμβάνει μέρος σε όλες τις επιχειρήσεις της ερήμου, υπό τη Βρετανική διοίκηση της RAF. Τον Οκτώβριο του 1942 έμελλε να γράψει την πιο λαμπρή σελίδα στο βιβλίο της αεροπορικής του ιστορίας. Την πρώτη ελληνική κατάρριψη στη Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα στις 29 Οκτωβρίου στις 11:00 το πρωί, ως αρχηγός ζεύγους, με το Χαρικέιην με αριθμό ΒΡ 279, κατά τη διάρκεια μιας επιθετικής περιπολίας, βρέθηκε στον αέρα αντιμέτωπος με γερμανικά αεροσκάφη τύπου Μέσσερμιθ 109:
“Ξαφνικά βλέπω μια τετράδα γερμανικών αεροσκαφών να έρχεται κατά πάνω μου. Πετούσαν περίπου 1.000 πόδια ψηλότερα από εμένα. Έγινε μια πολύ άγρια αερομαχία. Εγώ με Χαρικέιην και οι Γερμανοί με Μέσσερμιθ 109, τα οποία ήταν πιο δυνατά αεροσκάφη διώξεως από τα δικά μας. Παρά ταύτα, κατόρθωσα και πήγα πίσω από το γερμανικό, του πήρα όπως λένε στην αεροπορική γλώσσα την ουρά και άρχισα να το πολυβολώ. Λίγο αργότερα το είδα να φλέγεται και να πέφτει στην έρημο!”
Ήταν η πρώτη φορά που γινόταν κάτι τέτοιο και για καιρό στο Ελ Αλαμέιν όλοι μιλούσαν για το κατόρθωμα του νεαρού τότε ανθυποσμηναγού Γιάννη Αναγνωστόλουλου στο βορειοαφρικανικό μέτωπο.
Η ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
Η πολεμική του δράση όμως είχε και μαρτυρικές στιγμές. Στις 3 Νοεμβρίου του 1942, εκτελώντας σε χαμηλό ύψος πολυβολισμούς εναντίον φάλαγγας εχθρικών οχημάτων, το αεροσκάφος του χτυπήθηκε από ελαφρό αντιαεροπορικό, πήρε φωτιά και αναγκάσθηκε να το προσθαλασσώσει πολύ κοντά στην ακτή, πίσω από τις γερμανικές γραμμές. Έτσι συνελήφθη και κρατήθηκε αιχμάλωτος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
“Πέρασα τα Πάθη του Χριστού! Με έδεσαν, με ξεγύμνωσαν και με βασάνισαν με απίστευτη αγριότητα. Έφαγα τόσο ξύλο που έτρεχαν αίματα από όλο μου το σώμα. Αυτή ήταν η κτηνώδης συμπεριφορά των Ιταλών.”
Μέσω Βεγγάζης και Τρίπολης της Λιβύης μεταφέρθηκε σε άλλο στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία, στην πόλη Σουλμόνα, που βρίσκεται ανατολικά της Ρώμης και κοντά στη Νάπολη, όπου παρέμεινε εκεί επί δέκα μήνες.
“Εκεί επειδή γνώριζα ιταλικά έγινα μεταφραστής των ανακοινωθέντων! Στις 9 Σεπτεβρίου του ΄43 κατάφερα και δραπέτευσα από το στρατόπεδο και μετά από πενήντα ημέρες, συγκεκριμένα στις 26 Οκτωβρίου πέρασα τις γραμμές του μετώπου, στον ποταμό Σάκρο και παραδόθηκα στις συμμαχικές δυνάμεις.”
Λίγο αργότερα, τον Νοέμβριο του ΄43, επιστρέφει στην Αίγυπτο και εντάσσεται στην 336 Μοίρα και αυτή τη φορά πετάει με αεροσκάφη Σπιτφάϊρ. Συμμετέχει σε όλες τις αεροπορικές συμμαχικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική, την Ιταλία και τη Βαλκανική και φυσικά κατά των γερμανοκρατούμενων νησιών του Αιγαίου, της Δωδεκανήσου και της Κρήτης. Τον Νοέμβριο του ΄44 επιστρέφει στην Ελλάδα. Ένα χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1945, ξαναπηγαίνει στη Μέση Ανατολή για μετεκπαίδευση στη Σχολή Εναερίου Βολής της RAF και γίνεται ο πρώτος Έλληνας χειριστής, ο οποίος εκπαιδεύτηκε στη χρησιμοποίηση πυραύλων “Ρόκετς” εναντίον επίγειων στόχων.
ΕΙΠΕ “ΟΧΙ” ΣΤΟΥΣ ΝΑΤΟΪΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΗΣΕ ΜΕ ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ!
Μόλις ο εμφύλιος πόλεμος τελείωσε, ο Γιάννης Αναγνωστόπουλος εστάλη μαζί με άλλους τέσσερις αξιωματικούς στις ΗΠΑ και πενήντα μαθητές χειριστές για να εκπαιδευτούν στα πρώτα αεριωθούμενα. Τον Νοέμβριο του 1949 επέστρεψε στην Ελλάδα και με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε στην Αεροπορική Βάση της Ελευσίνας η πρώτη Σχολή Εκπαιδευτών Πτήσεων με όργανα με αεροσκάφη C-47, ενώ από τον Μάρτιο έως τον Ιούλιο του 1951 βρέθηκε στην Κορέα και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του θρυλικού 13ου Σμήνους.
Μόλις ολοκληρώθηκε ο κύκλος των πολεμικών επιχειρήσεων σε διάφορα μέτωπα ο “μπαρουτοκαπνισμένος” και ιδιαίτερα θαρραλέος Γιάννης Αναγνωστόπουλος ανέλαβε σημαντικές θέσεις στην αεροπορική ιεραρχία. Έφτασε μάλιστα έως την τιμητική θέση του Αρχηγού της Τακτικής Αεροπορίας και όπως υποστηρίζει, ήταν ένας από αυτούς που με την ανυποχώρητη στάση του συνέβαλε στον ντε φάκτο καθορισμό των επιχειρησιακών συνόρων Ελλάδας-Τουρκίας και την αποτροπή της διχοτόμησης του εναερίου χώρου του Αιγαίου στον 25ο Μεσημβρινό, όπως επιθυμούσαν από τη δεκαετία του ΄50 Άγκυρα και ΝΑΤΟ. Με υπερηφάνεια ύψωσε το ανάστημα του και είπε το δικό του μεγάλο “ΟΧΙ”:
“Στις 8 Νοεμβρίου του 1967 το πρωί με ενημέρωσαν πως πολλά τουρκικά αεροσκάφη είχαν εισβάλλει για πρώτη φορά χωρίς έλεγχο στον εναέριο χώρο του Αιγαίου. Ήμουν τότε Αρχηγός του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας στη Λάρισα. Αμέσως τηλεφώνησα για να διαμαρτυρηθώ στον διοικητή του νατοϊκού στρατηγείου της Σμύρνης, έναν Αμερικανό, ονόματι Τίπτον, ο οποίος έκανε τον αδιάφορο και δεν ήθελε να μου βγει καν στο τηλέφωνο. Εγώ όμως δεν έμεινα με σταυρωμένα τα χέρια. Αμέσως μετά πήρα τηλέφωνο τον Αρχηγό των Αεροπορικών Δυνάμεων Νοτίου Ευρώπης του ΝΑΤΟ στη Νάπολι της Ιταλίας, τον πτέραρχο Σουόφορντ και του είπα ορθά-κοφτά:
“Εάν δεν σταματήσει αυτό, παύω να υπακούω σε εσάς και καταρρίπτω όποιο τουρκικό αεροσκάφος παραβιάσει ξανά τον εναέριο χώρο της Πατρίδας μου! Σας δίνω διορία 12 ώρες.” Ο ίδιος με παρακαλούσε λέγοντάς μου: “Όχι, προς Θεού, μην το κάνεις αυτό”. Το τελεσίγραφο έληγε στις 6:00 το πρωί της επόμενης ημέρας. Στις 5:30 το πρωί ήρθε αεροπορικώς από τη Σμύρνη στη Λάρισα ο ίδιος ο Τίπτον και σαν βρεγμένη γάτα μου είπε πως αυτό δεν θα ξανασυμβεί.”
Ένα μήνα αργότερα, συγκεκριμένα στις 13 Δεκεμβρίου του 1967, με το Αντικίνημα του Βασιλιά, το δικτατορικό καθεστώς τον απέταξε και τον έθεσε σε κατ΄οίκον περιορισμό. Όλα αυτά τα χρόνια έζησε με τις αναμνήσεις του, όπως τις είχε αποτυπώσει και σε έργα ζωγραφικής που δημιούργησε επί δικτατορίας.
“Έχω ζωγραφίσει τις περισσότερες πολεμικές επιχειρήσεις στις οποίες έλαβα μέρος. Από την αερομαχία που κατέρριψα το γερμανικό αεροπλάνο έως τη μάχη του Ελ Αλαμέιν, που ήταν μια φοβερή μάχη που κράτησε μια εβδομάδα και ήταν καθοριστική για την έκβαση του πολέμου στο Βορειοαφρικανικό μέτωπο.”
Αφήστε μια απάντηση