Περίπου 6000 περίπτερα έκλεισαν εν μέσω οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το Συνδικάτο Επαγγελματιών Περιπτερούχων Καπνοπωλών και Ψιλικών Ειδών Νομού Αττικής, από τα 18.500 περίπτερα που υπήρχαν στη χώρα μας το 2010, φτάσαμε στα 12.500 το 2015. Η οικονομική κρίση, η αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα καθώς και μια σειρά από αλλαγές στο νομικό πλαίσιο έφεραν τα πάνω κάτω γι’ αυτή την ελληνική εμπορική πατέντα με την πλούσια ιστορία.
Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή.
Στην Αθήνα το πρώτο περίπτερο κατασκευάστηκε στην οδό Πανεπιστημίου το φθινόπωρο του 1911 όμως τα περίπτερα είχαν κάνει ήδη την εμφάνισή τους σε αστικά κέντρα της περιφέρειας μετά την ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1897 με την Τουρκία. Λίγα χρόνια μετά, απέκτησαν χαρακτήρα ευεργετήματος, το οποίο παραχωρήθηκε σε αναπήρους και θύματα πολέμου κατ’ αποκλειστικότητα. Ειδικότερα, το Σεπτέμβρη του 1922, το Υπουργείο Περιθάλψεως κατέθεσε νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι νόμοι 254 και 1960, οι οποίοι αναφέρονται στα ήδη ανεγερθέντα περίπτερα, αλλά και σε αυτά που πρόκειται να αναγερθούν στο μέλλον, θα παραχωρούνται προς αποκλειστική χρήση στην «Πανελλήνιον Ένωσιν Τραυματιών Πολέμου 1912-1921».
«Ήταν ένα εργαλείο δωρεάν κοινωνικής πολιτικής» λέει στο WE του News247 ο Πέτρος Σαμαράς, νομικός σύμβουλος της Ομοσπονδίας Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου Βορείου Ελλάδος» και προσθέτει. «Θεωρώ ότι ήταν μια σπουδαία εφεύρεση του ελληνικού κράτους από την άποψη ότι κάνει δωρεάν κοινωνική πολιτική σε κατηγορίες που ούτε συντάξεις δεν μπορούσε να δώσει και παράλληλα είναι και ένα πολύ καλό εισπρακτικό εργαλείο μέσω των φόρων».
Τα πρώτα περίπτερα ήταν επί της ουσίας μικρά καπνοπωλεία. Τα προϊόντα που πωλούσαν πλήθαιναν σιγά-σιγά για να φτάσουν να συμπεριλάβουν τις εφημερίδες αλλά και το πρώτο φιλολογικό περιοδικό, «Ίρις». Μετά το 1940, στην πραμάτεια τους προστέθηκαν και τα ζαχαρώδη, οι τσίχλες, τα αναψυκτικά. Κάπως έτσι άλλαξε και η όψη τους, έγιναν όλα ομοιόμορφα, ομοιόχρωμα και με ίδιες διαστάσεις για όλη την Ελλάδα (1.30 x 1.50) με ρολά και ψυγείο για τα αναψυκτικά. Ωστόσο, τα τσιγάρα ήταν το βασικό προϊόν που στήριξε το περίπτερο επί δεκαετίες, καθώς είχε αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων, γεγονός που λειτούργησε στην αρχή ως φοροεισπρακτικός μηχανισμός για να εξασφαλίζει το κράτος έσοδα από την πώληση του καπνού.
Το 1971 με τον νόμο 1044/1971 αναγνωρίζονται και αποκτούν δικαιώματα οι ενοικιαστές περιπτέρων ως τάξη επαγγελματιών, το 1980 αρχίζει να παραχωρείται κοινόχρηστος χώρος στα περίπτερα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ το 2006 οι διαστάσεις των περιπτέρων αυξάνονται κατά 20 πόντους (1,50 x 1,70).
«Το 2012 επήλθε η πρώτη μεγάλη βίαιη αλλαγή, στο πλαίσιο της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων, με το νόμο 4093/2012. Το μεγάλο λάθος όμως είναι ότι δεν απελευθέρωσαν το επάγγελμα, αυτό μπορούσαν να το κάνουν με άλλους τρόπους, όπως αντί να μπορεί κάποιος να νοικιάζει μόνο ένα περίπτερο να νοικιάζει πέντε και δέκα και να μπορούν μεγάλες εταιρίες να μισθώνουν περίπτερα. Εδώ όμως απελευθέρωσαν και το δικαίωμα του περιπτέρου, το ευεργέτημα ουσιαστικά, το οποίο ήταν και συνταγματικά κατοχυρωμένο. Με ποιον τρόπο; Οι υφιστάμενες άδειες διατηρούνται σε ισχύ αλλά δεν κληρονομούνται. Τα περίπτερα θεωρούνται πλέον δημοτική περιουσία. Το 70% των αδειών περιπτέρων χορηγείται από τους δήμους μέσω δημοπρασιών και το 30% θα χορηγείται σε ΑΜΕΑ και πολύτεκνους, άφησαν δηλαδή ένα 30% μόνο για κοινωνική πολιτική» εξηγεί ο κ. Σαμαράς.
«Στη συνέχεια με το νόμο 4257 του 2014 δόθηκε η δυνατότητα να διατηρεί την άδεια του περιπτέρου για 10 χρόνια η χήρα του αναπήρου πολέμου ή το τέκνο ανίκανο για εργασία, με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%. Το καλό επίσης που έκανε αυτός ο νόμος είναι ότι άλλαξε το απαρχαιωμένο καθεστώς των διαστάσεων του περιπτέρου κι έδωσε τη δυνατότητα στους δήμους με κανονιστικές πράξεις να ορίζουν πως θέλουν τα περίπτερα κατά περίπτωση σε κάθε δήμο» προσθέτει ο νομικός. «Το κακό είναι ότι πλέον καταργήθηκε εντελώς το ευεργέτημα, οι ανάπηροι πολέμου που έχουν άδειες πληρώνουν τέλος κουβουκλίου στους δήμους, δεν έχουν πια δωρεάν παραχώρηση».
Οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που έλαβαν χώρα μεσούσης της οικονομικής κρίσης ήρθαν σε συνδυασμό με την αύξηση της φορολογίας στο τσιγάρο από το 70% στο 84% και την αύξηση του λαθρεμπορίου καπνού από το 3% στο 23%.
«Τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για 23%, στην πραγματικότητα το λαθρεμπόριο καπνού αγγίζει το 45% ενώ παράλληλα ο τζίρος από τις πωλήσεις καπνικών έχει πέσει κατά 50%. Μιλάμε για μια στοχοποίηση με σκοπό την εξαφάνιση του κλάδου» λέει στο WE του News247 ο Γιώργος Δούκας, πρόεδρο του Συνδικάτου Επαγγελματιών Περιπτερούχων Καπνοπωλών και Ψιλικών Ειδών Νομού Αττικής και καλεί την κυβέρνηση να μην αυξήσει κι άλλο τη φορολογία αλλά να καταβάλλει προσπάθειες για την πάταξη του λαθρεμπορίου.
Εν τω μεταξύ, στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, κλείνουν 3 περίπτερα κλείνουν κάθε μέρα.
Ο κ. Σαμαράς από την πλευρά του αποδίδει κι αυτός τα προβλήματα του κλάδου στα παραπάνω αλλά και στην ανασφάλεια του επαγγέλματος. Όπως σημειώνει, οι μισθωτές έχουν ανασφάλεια για το τι θα συμβεί στη δουλειά τους, ξέρουν ότι αν πεθάνει ο δικαιούχος και λήξει το συμβόλαιο θα μείνουν στο δρόμο, με αποτέλεσμα σταδιακά να έχει γίνει μη ελκυστικό το επάγγελμα του περιπτερά. «Προτιμούν να ανοίξουν ένα μαγαζί παρά να ασχοληθούν με το περίπτερο» τονίζει.
«Το νούμερο ένα όμως είναι η αναδουλειά. Κακά τα ψέματα, ο περιπτεράς δουλεύει όλη μέρα σε ένα χώρο 2-3 τετρ. μέτρων για να έχει ποσοστό κέρδους 2-3% . Πόσο μάλλον όταν προτείνεται ως ισοδύναμο η περεταίρω αύξηση της φορολόγησης του τσιγάρου και να μπουν κάρτες στα περίπτερα, όπου ουσιαστικά το ποσοστό κέρδους του τσιγάρου θα το παίρνει το μηχάνημα της κάρτας» καταλήγει.
Αφήστε μια απάντηση