Αναδημοσίευση από τo 4o φύλλο της τοπικής εφημερίδας «το σπίρτο». Γράφει ο Μνήμων
Θα ακολουθήσουν αφιερώματα για το «Σινε Παλλάς» και για το «ΟΥΜΠΙΚ ΜΠΑΡ»
Έτος 1956. Διακρίνονται: Τσολακίδης (καθηγητής) – Χριστίνα Αποστόλου – Ντίνα Τσαγκάρη-Ερριέτα Λιάσκα – Μπεμπέκα Λαμπαδιάρη – Κατίνα Κουτρή – Ελένη Λιάσκα – Φωτεινή Βε – Πελαγία Σοφιανού – Ουρανία Καρδάκου – Βίλλα Κοτρώτσου – Λάκης Χαραυγής – Ηλίας Καραματσούκης -Αλέκος Αλεξίου – Θανάσης Λιασκας – Σούλας Λιάσκας – Θωμάς Αρχοντής – Ηλίας Λιάσκας – Αριστείδης Σκούρας – Μένιος Ράπτης – Νικος Παπαϊωάννου – Γιώργος Γιαννακόπουλος.
Θεοδώρα Μητροπούλου-Αντωνίου, φιλόλογος, σύζυγος του Μακρακωμίτη Λάμπρου Αντωνίου, συνταξιούχου των ΣΕΚ…
Κάπνιζαν ακόμη τα ερείπια της Μακρακώμης και οι πληγές της κατοχής και του εμφυλίου αιμορροούσαν ακόμη όταν η δραστήρια και δυναμική εκείνη γυναίκα πήρε, στις αρχές της δεκαετίας του ’50, τη μεγάλη –και επιχειρηματικά ριψοκίνδυνη – απόφαση να ιδρύσει ιδιωτικό γυμνάσιο στη Μακρακώμη.
Ας θυμηθούν οι παλιότεροι και ας μάθουν οι νεότεροι ότι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε γυμνάσιο στη Μακρακώμη και στη Δυτική Φθιώτιδα λειτουργούσε μόνο το Γυμνάσιο Σπερχειάδας. Ας θυμηθούμε, ακόμη, ότι τότε δεν υπήρχε Λύκειο και τα γυμνάσια ήταν εξατάξια, για κάποιο δε περίεργο λόγο, η αρίθμηση των τάξεων δεν άρχιζε από την η
Πρώταλλά από την Τρίτη, με αποτέλεσμα η τελευταία τάξη να είναι η Ογδόη (σίγουρα υπάρχει ιστορική εξήγηση αλλά δεν την έχω πρόχειρη).
Έτσι, μέχρι τότε, οι μαθητές από τη Μακρακώμη αλλά και από όλη την περιφέρειά της αναγκάζονταν να φοιτούν στο Γυμνάσιο Σπερχειάδος, ορισμένοι δε και σε Γυμνάσια της Λαμίας..
Αυτό το κενό θέλησε να καλύψει «η Αντωνίου» (έτσι «πολιτογραφήθηκε» η δραστήρια αυτή γυναίκα στην καθημερινότητα των μαθητών της αλλά και της Μακρακωμίτικης κοινωνίας).
Και το κατάφερε, με το παραπάνω μάλιστα, έστω και αν δεν ήταν καθόλου εύκολο. Πρώτη απόδειξη η μετέπειτα επαγγελματική, επιστημονική και κοινωνική πορεία της πλειονότητας των μαθητών και μαθητριών της. Δεν θα αναφέρουμε ονόματα γιατί, είναι βέβαιο, η –μεγάλη πια – χρονική απόσταση σίγουρα θα μας κάνει να παραλείψουμε κάποιους. Αυτό, όμως, ήταν η μία πλευρά της συνεισφοράς του ιδιωτικού γυμνασίου. Η άλλη, εξ ίσου σημαντική, ήταν η θετική παρέμβαση στην κοινωνική και πολιτισμική πραγματικότητα της κωμόπολης και της ευρύτερης περιοχής.
Έτος 1958. Γυμναστικές επιδείξεις, Κορυφαίο γεγονός για την Φθιώτιδα.
Διακρίνονται: Σημαιοφόρος ο Λάκης Χαραυγής – παραστάτες η Χριστίνα Αποστόλου και η Ελένη Λιάσκα.
Φωτογραφίες απο τις γυμναστικές επιδείξεις
Κατ’αρχάς, προστέθηκε στη μικρή κοινωνία – αλλά και στην πλατεία και στη «βόλτα» προς τη Βρωμόβρυση ή το ποτάμι και στις συζητήσεις στα καφενεία- τουλάχιστον μια δεκάδα καθηγητών- και καθηγητριών – του γυμνασίου. Άρχισαν να διδάσκονται τα γαλλικά, μεταξύ άλλων από τη Μακρακωμίτισσα Βαγγελίτσα Ριζοπούλου, μια σπάνιας καλλιέργειας και πολύ μπροστά από την εποχή της γυναίκα και από τον Μαρίνο Μαρκαντωνάτο, ένα πραγματικό αριστοκράτη (γόνο πολύ πλούσιας οικογένειας ελλήνων του Ροστώβ, που είχε τα γαλλικά ως μητρική του γλώσσα). Τα κορίτσια βγήκαν από το σπίτι και από το κέντημα και φόρεσαν περήφανα την ομοιόμορφη μαύρη ποδιά με το λευκό γιακαδάκι της μαθήτριας του γυμνασίου ( το άψογο ομοιόμορφο ντύσιμο των μαθητριών ήταν, ειδικά τις ημέρες των παρελάσεων, θέμα συζήτησης σε κάθε παρέα σε όλη τη Φθιώτιδα).
Οι καθηγητές και καθηγήτριες ήταν, ας πούμε, δύο κατηγοριών. Η μία κατηγορία ήταν αυτή όσων είχαν πρόσφατα αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο και, μέχρι να έλθει ο διορισμός τους στο Δημόσιο, αναζητούσαν εναλλακτικές δυνατότητες βιοπορισμού.
Ας μου επιτραπεί, από αυτή την κατηγορία, και χωρίς να θέλω να υποτιμήσω οποιονδήποτε άλλον ή άλλη, να ξεχωρίσω έναν: τον θεολόγο Γιάννη Αντωνίου, που ξεκίνησε την καριέρα του στο «ιδιωτικό της Αντωνίου» (απλή συνωνυμία) και τη συνέχισε στο μετέπειτα δημόσιο Γυμνάσιο (και Λύκειο) Μακρακώμης του οποίου απετέλεσε την «ψυχή», ιδίως κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του (όταν ο – τουλάχιστον ψυχικά– «χαλκέντερος» Γιάννης Αντωνίου, για να καλύψει τα κενά, ανέλαβε να διδάξει, πέραν των θρησκευτικών, όχι μόνο Αρχαία και Νέα Ελληνικά – αυτά άλλωστε ήταν παιχνιδάκι για εκείνον- αλλά και Άλγεβρα και Γεωμετρία, ίσως και Φυσική, αν δεν με απατά η μνήμη μου!). Οι μαθητές του, και ας μην το παρεξηγήσει, τον θυμόμαστε περισσότερο και από τα θρησκευτικά για την αγάπη του για τα σωστά ελληνικά, αγάπη που μας μετέφερε και τόσο χρησίμευσε σε πολλούς από εμάς.
Αυτή ήταν η μία κατηγορία καθηγητών. Η άλλη αφορούσε καθηγητές κάπως μεγαλύτερης ηλικίας, που δεν ανέμεναν διορισμό, επειδή η μετεμφυλιακή πραγματικότητα είχε επιβάλει ως προϋπόθεση διορισμού και άλλα «πιστοποιητικά», τα οποία, προφανώς, οι άνθρωποι αυτοί δεν διέθεταν (ακόμη π.χ. μένει η απορία, ο φιλόλογος Τζίμας τι σχέση είχε με τον Βασίλη Τζίμα «Σαμαρινιώτη», μέλος της ηγετικής τριανδρίας του ΕΛΑΣ; Κάποιοι λένε ότι ήταν αδελφός του). Αυτό μπορεί να ήταν ήταν κακό για τους ίδιους, επέτρεψε όμως στη δραστήρια και δυναμική Θ.Αντωνίου να βρεί και να προσλάβει μια σειρά καθηγητών υψηλού επιπέδου.
Χωρίς να τους εντάξουμε σε μια από τις δύο κατηγορίες, θα αναφέρουμε –πέραν των ήδη προαναφερθέντων – ορισμένα ονόματα καθηγητών που, αν μη τι άλλο, δεν πέρασαν απαρατήρητοι (ξεχνώντας, αναπόφευκτα, κάποιους άλλους).
Χαμέτης (μαθηματικός), Μπουρούτης (φυσικός), Μανουσάκης (μαθηματικός), Ι.Αλεβιζάκης (φιλόλογος, μετέπειτα καθηγητής στην Πρότυπο Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών), Παπαδάκος (φιλόλογος, μετέπειτα γυμνασιάρχης στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Ξηροκάμπιο Λακωνίας, όπου, πολλά χρόνια αργότερα, με συγκίνηση συναντήθηκε με τον μαθητή του Λάκη Κρητικό που υπηρετούσε εκεί στρατιώτης), Ευ.Τσολακίδης (μαθηματικός, έμεινε γνωστός με το παρατσούκλι του «Κ’νέλλος»), Μπάδρα (φιλόλογος), Στέλλα Μαθιούδη (φιλόλογος), Τσιμπόγος (μαθηματικός), Ι.Παπαϊωάννου (φυσικός), Πλιθάκης (γυμναστής), Στέγκα (γυμνάστρια), Γιωτόπουλος (φυσικός) και άλλοι…και άλλοι…
Σιδηρά χειρ, βεβαίως, του γυμνασίου, η ιδιοκτήτρια και διευθύντρια Θεοδώρα Αντωνίου. Όσο μπόϊ της έλειπε, τόσο δυναμισμό απέπνεε. Αυστηρή αλλά δίκαιη. Έχοντας να αντιμετωπίσει μαθητές που, λόγω εμφυλίου, είχαν ηλικία αρκετά μεγαλύτερη από την αντιστοιχούσε στην τάξη που φοιτούσαν, οικογένειες που δυσκολεύονταν ή αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς το γυμνάσιο, μια κοινωνία διστακτική και τραυματισμένη απ’ ό,τι είχε προηγηθεί, κατόρθωσε να δώσει στο ιδιωτικό της γυμνάσιο κύρος και περιεχόμενο ξεχωριστό και να σημαδέψει με την παρουσία του τη δεκαετία του ’50 στη Μακρακώμη.
Το γυμνάσιο στεγαζόταν (με ενοίκιο) στο διώροφο των Παναγιώτη και Δεσπούλας Παπανικολάου (το γένος Αλέκου Λαμπαδιάρη) και στο απέναντι επίσης διώροφο του Ι.Σοφιανού. Στο ανάμεσα οικόπεδο γινόταν το μάθημα της γυμναστικής.
Έτος 1956. Διακρίνονται: Χαμέτης (Καθηγητής)- Βαγγελίτσα Ριζοπούλου (Καθηγήτρια) -Τασοπούλου (Καθηγήτρια) -Νικήτας Ζάχος -Στάμος Σταμοκώστας -Ντίνα Τσαγκάρη -Γεωργία Μόσχου –Νίκος Πισλής
Ορισμένα στοιχεία ή στιγμιότυπα, θα θυμίσουν στους παλιότερους και θα βοηθήσουν τους νεότερους να μάθουν και κάποια χαρακτηριστικά εκείνης της εποχής και μέσα από αυτά να προσπαθήσουν να την κατανοήσουν:
Με την δύση του ηλίου απαγορευόταν η κυκλοφορία των μαθητών ( σ.σ. η απαγόρευση αυτή – μετά τις 8.00 το βράδυ – διατηρήθηκε μέχρι και τη δεκαετία του ’70, επί δημοσίου, πλέον γυμνασίου)
Για να πάρουν απολυτήριο στην «ογδόη» τάξη, οι μαθητές έδιναν εξετάσεις σε καθηγητές του Δημοσίου.
Οι ημερήσιες εκδρομές γινόταν στο Πλατύστομο και στο λόγγο στη Μάκρη. Στο τέλος της χρονιάς η «ογδόη» πραγματοποιούσε τριήμερη εκδρομή. Το 1958 η τριήμερη εκδρομή έγινε στην Αρχαία Ολυμπία.
Οι Γυμναστικές Επιδείξεις θεωρούνταν κορυφαίο γεγονός. Η προετοιμασία και η ένδυση των μαθητών και κυρίως των μαθητριών θύμιζαν πασαρέλα.
Οι παρελάσεις επίσης ήταν άψογες. Όπως προαναφέραμε, η ομοιομορφία στο ντύσιμο των μαθητριών ήταν θέμα συζήτησης σε κάθε παρέα σε όλη τη Φθιώτιδα. Οι χοροί των μαθητριών ομοίως….
Και ένα-δυό ευτράπελα….
Απαγορευόταν στους μαθητές (και, οπωσδήποτε στις μαθήτριες) να κάνουν ποδήλατο. (Χαρακτηριστική η αντίδραση του καθηγητή κ. Τζίμα, όταν είδε τον Κώστα Παλαιοβράχα πάνω σε ποδήλατο, όπως τη διέσωσε αυτόπτης μάρτυς: «..Ορίστε μας, οχείται ο κύριος Παλαιοβράχας… οχείται… Αν σε ξαναδώ, θα σε σταματήσω, θα σε σκαμπιλίσω και …θα σου σπάσω και τις ακτίνες…» )
Στο μάθημα των Γαλλικών, πριν την είσοδο της καθηγήτριας, ο Σεραφείμ Λιασκώνης έβαλε κρυφά μέσα στην αίθουσα ένα γάιδαρο. Ο λόγος που τον οδήγησε σε αυτή του την πράξη ήταν ότι την προηγούμενη μέρα η καθηγήτρια τον είχε αποκαλέσει γαϊδούρι. Επειδή κανείς από τους μαθητές δεν ονομάτισε ποιος ήταν αυτός που έφερε το γάιδαρο, η Διευθύντρια κα Αντωνίου έδωσε αποβολή τριών ημερών με κλήρωση. Η τυχερή που προέκυψε από την κλήρωση ήταν η μαθήτρια …Χριστίνα Αποστόλου.
Όπως όλα τα ωραία, έτσι και το «Ιδιωτικό Γυμνάσιο Αντωνίου» είχε ένα τέλος, σχετικά σύντομα, στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Οικονομικοί και επιχειρηματικοί λόγοι, οδήγησαν την Θ. Αντωνίου να μεταφέρει την εκπαιδευτική της δραστηριότητα στη Λαμία, κλείνοντας το γυμνάσιο στη Μακρακώμη. Οι μέχρι τότε μαθητές του αναγκάστηκαν να πάνε, για ένα-δυό χρόνια στο (δημόσιο) Γυμνάσιο Σπερχειάδας, μέχρι που ιδρύθηκε το δημόσιο εξατάξιο Γυμνάσιο Μακρακώμης, που για αρκετά χρόνια στεγάστηκε στο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου ( στο οποίο λειτουργούσε τις απογευματινές ώρες).
Διακρίνονται: Στο μέσον ο φιλόλογος Τζίμας, και από δεξιά προς τα αριστερά ο Βασίλης Τσεκούρας, ο Βασίλης Χαραυγής, ο Κώστας Παλαιοβράχας, οΤάκης Σκουρογιάννης, ο Κώστας Καραματσούκης, ο Γιάννης ο Ντάλης …..
Έμεινε, εν τούτοις, κάτι να θυμίζει (σε όλο και λιγότερους, πλέον) την Θ. Αντωνίου και τον σύζυγό της, Λάμπρο Αντωνίου.
Για όσους δεν το ξέρετε, είναι το «δάσος Αντωνίου», η μεγάλη πευκόφυτη πλαγιά βόρεια της Μακρακώμης. Ο Λάμπρος Αντωνίου, περισσότερο από μεράκι και λιγότερο, όπως αποδείχθηκε, για οποιοδήποτε οικονομικό όφελος, φύτεψε με πεύκα όλη αυτή την ιδιόκτητη πλαγιά και τα πότιζε –φαντασθείτε- με νερό που κουβαλούσαν μουλάρια. Σήμερα η έκταση αυτή δεν αποφέρει κανένα όφελος στην κληρονόμο κόρη του Γεωργία, χρειάζεται άδεια δασαρχείου για οποιαδήποτε παρέμβαση, αλλά είναι ένα μοναδικός πνεύμονας και ταυτόχρονα στολίδι για τη Μακρακώμη…Όπως στολίδι – αληθινό κολλέγιο- ήταν για τη Μακρακώμη του ΄50 το ιδιωτικό γυμνάσιο Αντωνίου…
Έτος 1955. Διακρίνονται: Γιαννούλα Καραχρήστου – Βίλλα Κοτρώτσου – Πελαγία Σοφιανού – Κατίνα Κουτρή – Φωτίκα Λάμπρου – Ουρανία Καρδάκου – Ελένη Λιάσκα – Μπούλα Αργυρίου – ΧριστίναΑποστόλου – Ντίνα Τσαγκάρη – Κοντογιώργος Κώστας – Κώστας Ζαχος – Πάνος Φουρλιάς – Σούλας Γρίβας – Θανάσης Λιάσκας- Γιαννης Κουρόπουλος – Γιώργος Υφαντής – Ηλίας Υφαντής.
Έτος 1955. Διακρίνονται: Φωτικα Λάμπρου – Ουρανία Καρδάκου – Μεμπέκα Λαμπαδιάρη – Ντίνα Τσαγκάρη – Χριστίνα Αποστόλου – Βούλα Λάμπρου.
Έτος 1955. Διακρίνονται:
Σπύρος Καραχρήστος – Φωτίκα Λάμπρου – Ουρανία Καρδάκου – Μπούλα Αργυρίου – Ηλίας Καραματσούκης – Πελαγία Σοφιανού – Γρηγόρης Κύρκος – Λάκης Χαραυγής – Ηλίας Λιάσκας – Αλέκος Αλεξίου – Σούλας Γρίβας – Νικος Παπαϊωάννου.
Αφήστε μια απάντηση