Η Ισπανική γρίπη ήταν πανδημία γρίπης με ένα ιό που μεταπήδησε από τα πτηνά στον άνθρωπο και στη συνέχεια άρχισε να μεταδίδεται μεταξύ των ίδιων των ανθρώπων. Εκδηλώθηκε το 1918 (πριν 100 χρόνια) και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 100 εκατομμυρίων ανθρώπων ή κατ’ άλλους υπολογισμούς 50 έως 60 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η ισπανική γρίπη πιθανότατα προήλθε από την Άπω Ανατολή, ονομάστηκε όμως έτσι επειδή οι πρώτες αναφορές για την πανδημία προήλθαν από τον Τύπο της Ισπανίας, η οποία δεν συμμετείχε στον πόλεμο.
Μια καινούργια πανδημία μαστίζει αυτή την στιγμή την ανθρωπότητα, και αυτό ήταν το ερέθισμα να ψάξω και να διαβάσω διάφορα άρθρα. Πριν 100 χρόνια με την περίφημη Ισπανική γρίπη οι γιατροί έλεγαν για τους ανθρώπους που πέθαιναν σωρηδόν: «Ο θάνατος επέρχεται από οξύ φλεγμονώδες πνευμονικό οίδημα, αιμορραγική πνευμονίτιδα ή πνευμονία με οξύ αιμορραγικό οίδημα. Παρατηρείται κυάνωση του δέρματος ιδιαίτερα γύρω από το πρόσωπο, στο στόμα, στον λαιμό και στα δάκτυλα. Στη νεκροψία οι βάσεις των πνευμόνων είναι περισσότερο προσβεβλημένες και οι θωρακικές κοιλότητες περιέχουν ανοικτό καφέ ή κίτρινο ως σκούρο κόκκινο υγρό».
Η εξάπλωσή της Ισπανικής γρίπης ήταν πρωτοφανής. Στις 10 Ιουλίου του 1918 160.000 κρούσματα έπληξαν το Βερολίνο. Στη Μεγάλη Βρετανία η γρίπη προκάλεσε τον θάνατο 220.000 ανθρώπων, στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώθηκαν πάνω από 550.000 θάνατοι, ενώ στην Ιαπωνία περί τα 250.000 5.000.000 θύματα και στις Ινδίες, ενώ ακολούθησε όλος ο κόσμος…
Χιλιάδες θύματα στην Ελλάδα πριν από έναν αιώνα (1918-19)
Κάθε χειμώνα, σταθερά τα τελευταία χρόνια, εμφανίζονται πολλά αρνητικά συνεπακόλουθα. Δεν είναι μόνον οι καιρικές συνθήκες που προκαλούν προβλήματα, είναι και οι πάσης φύσεως ιώσεις οι οποίες μας καταταλαιπωρούν. Και μπορεί στις ημέρες μας οι ιατρικές φροντίδες, κυρίως μέσω των εμβολιασμών, να αποτρέπουν πανδημίες, αλλά τα παλαιότερα χρόνια η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική. Ίσως δε οι πλέον αξιοσημείωτες συνθήκες να διαμορφώθηκαν πριν από έναν αιώνα περίπου, όταν προέκυψε και στην Ελλάδα (1918-19) πανδημία γρίπης – η λεγόμενη Ισπανική γρίπη.
Έτσι ήταν η Αθήνα το 1918
«Έρχεται η γρίπη, πολίται φυλαχθήτε»: Με αυτό τον τίτλο αθηναϊκή εφημερίδα προειδοποιούσε για την καινούργια πανδημία γρίπης. Την χειρότερη όλων, που ξεκίνησε την άνοιξη του 1918 και καταλάγιασε στις αρχές του 1919, παίρνοντας μαζί της πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Τα μέτρα που λήφθηκαν από την Ελληνική Πολιτεία ήταν εντυπωσιακά. Έκλεισαν σχολεία, κινηματογράφοι, θέατρα, ακόμη και καφενεία και εφαρμόστηκαν ειδικά μέτρα καθαριότητας και δημόσιας υγιεινής.
Η «ισπανική γρίπη» εμφανίστηκε στη χώρα μας το καλοκαίρι του 1918. Τον Οκτώβριο εκείνου του έτους στην ελληνική πρωτεύουσα σημειώθηκαν συνολικά 1.930 θάνατοι και τον επόμενο μήνα (Νοέμβριος 1918) κατεγράφησαν 1.515 θάνατοι. Σοβαρά προβλήματα αντιμετώπισαν πολλές ελληνικές πόλεις, όπως η Πάτρα και η Αμαλιάδα, ολόκληροι νομοί ή νησιά, όπως η Σκύρος, ενώ άλλες περιοχές αντιμετώπισαν μεγαλύτερα προβλήματα που δεν καταγράφηκαν.
Οι πανδημίες στην ιστορία της ανθρωπότητας
Από την πανούκλα στον Η1Ν1, και τώρα στον covid 19. Θα σας αναφέρω τις χειρότερες πανδημίες που κλόνισαν την ανθρωπότητα, πριν όμως να πούμε τι ορίζεται ως πανδημία. Πανδημία είναι μια επιδημία λοιμώδους ασθένειας, δηλαδή η ταχύτατη εξάπλωση ενός επικίνδυνου μικροβίου σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού σε βαθμό πέραν του συνηθισμένου, η οποία έχει περάσει τα σύνορα μιας χώρας και έχει εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες ή και ηπείρους. Οι επιδημίες και οι πανδημίες συμβαίνουν τα τελευταία 10.000 χρόνια, που οι άνθρωποι άρχισαν να ζουν σε οργανωμένες κοινότητες. Πανδημίες πανώλης, τύφου, φυματίωσης, ευλογιάς, γρίπης, χολέρας, έχουν αποδεκατίσει τον ανθρώπινο πληθυσμό ουκ ολίγες φορές. Ας δούμε χρονολογικά τις χειρότερες πανδημίες που χτύπησαν την ανθρωπότητα.
1. Πανούκλα των Αθηνών (430-427 π.Χ.) Η πρώτη καταγεγραμμένη πανδημία στην ιστορία εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Όπως περιγράφει ο Θουκυδίδης, μέσα σε 3 χρόνια πέθαναν 30.000 Αθηναίοι (τότε που η Αθήνα μαζί με τους δούλους είχε 200.000 κατοίκους).
2. Πανούκλα του Αντωνίνου (165-180 μ.Χ.) Γνωστή και ως Πανώλη του Γαληνού, αυτή η πανδημία επηρέασε τη Μικρά Ασία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Ιταλία. Ξεκίνησε στη Μεσοποταμία, όπου Ρωμαίοι στρατιώτες μολύνθηκαν και, κατά το γυρισμό τους, μετέφεραν μια άγνωστη ασθένεια, μάλλον ευλογιά ή ιλαρά, που σκότωσε 5 εκ. ανθρώπους και αποδεκάτισε το ρωμαϊκό στρατό.
3. Πανούκλα του Ιουστινιανού (541-542 μ.Χ.) Η πρώτη φορά που η βουβωνική πανώλη έκανε την εμφάνισή της ήταν το 541μ.Χ., όταν εμπορικά πλοία από την Κίνα μετέφεραν στα αμπάρια τους ποντίκια με μολυσμένους ψύλλους και μετέδωσαν την πανώλη στα λιμάνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
4. Μαύρος Θάνατος (1346-1353 μ.Χ.) Ίσως η πιο «διάσημη» πανδημία, ο Μαύρος Θάνατος ή Μαύρη Πανούκλα έπληξε την ανθρωπότητα και άλλαξε ριζικά την άποψη περί Θεού και Επιστήμης, καθώς και το κοινωνικό και οικονομικό τοπίο του Μεσαίωνα. Ακόμα μια φορά, τα ποντίκια των πλοίων της Ασίας μετέφεραν το θανατηφόρο βακτήριο στα λιμάνια της Ευρώπης και της Αφρικής, όπου κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 75 εκ. ανθρώπους, με κάποιες εκτιμήσεις να αγγίζουν τα 100 εκατομμύρια, όταν ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν 450 εκατομμύρια.
5. Πρώτη πανδημία χολέρας (1817-1824 μ.Χ.) Η πρώτη από τις 7 πανδημίες χολέρας, η «ασιατική» χολέρα άρχισε να εξαπλώνεται μέσω ταξιδιωτών και Βρετανών στρατιωτών από την Καλκούτα της Ινδίας, στις γειτονικές χώρες της Ασίας, φτάνοντας από τη Συρία μέχρι την Ιαπωνία.
6. Τρίτη πανδημία χολέρας (1852–1860 μ.Χ.) Το τρίτο ξέσπασμα χολέρας ήταν και το πιο φονικό. Ξεκινώντας και πάλι από την Ινδία, εξαπλώθηκε σε Ασία, Ευρώπη, Αφρική και Β. Αμερική και κόστισε τη ζωή σε 1 εκ. ανθρώπους.
7. Τρίτη πανδημία πανώλης (1855 μ.Χ.) Ξεκινώντας από το Γιουννάν της Κίνας, η τρίτη και τελευταία πανδημία πανώλης έφτασε μέχρι την Ινδία και την Αφρική, εξοντώνοντας 12 εκ. ανθρώπους μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.
8. Ρωσική ή Ασιατική γρίπη (1889-1890 μ.Χ.) Τα πρώτα κρούσματα του στελέχους της γρίπης H2N2 εντοπίστηκαν ταυτόχρονα σε τρεις διαφορετικές περιοχές: στο Ουζμπεκιστάν, τον Καναδά και τη Γροιλανδία. Μέσα σε τέσσερις μήνες, είχε εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο και σκότωσε πάνω από 1 εκ. ανθρώπους.
9. Έκτη πανδημία χολέρας (1910-1911 μ.Χ.) Η προτελευταία πανδημία χολέρας, με αφετηρία την Ινδία, πέρασε σε Μέση Ανατολή, Β. Αφρική, Αν. Ευρώπη και Ρωσία, με απολογισμό 800.000 θυμάτων. Έφτασε και την Αμερική, που όμως λόγω της γρήγορης ανταπόκρισης των υγειονομικών αρχών και της απομόνωσης των ασθενών, περιορίστηκε πολύ γρήγορα.
10. Ισπανική γρίπη (1918-1920 μ.Χ.) Στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η «Ισπανική» γρίπη μόλυνε το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον από 50 εκ. έως 100 εκ. νεκρούς, περισσότερους απ’ ότι όλος ο πόλεμος. Όντας η πρώτη πανδημία του H1N1, εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα λόγω της μεγάλης κινητικότητας των στρατιωτών.
11. Ασιατική γρίπη (1956-1958 μ.Χ.) Αυτή η πανδημία γρίπης, με καταγωγή την Κίνα, δημιουργήθηκε από μια μετάλλαξη ενός ιού της αγριόπαπιας που ενώθηκε με ένα στέλεχος του ιού που προσβάλει τους ανθρώπους και έφτασε μέσα σε δύο χρόνια ως τις Η.Π.Α., θερίζοντας 2 – 4 εκ. ζωές, με 68.000 νεκρούς μόνο στην Αμερική.
12. Πανδημία γρίπης / Χονγκ Κονγκ (1968 μ.Χ.) Το στέλεχος H3N2 εξαπλώθηκε από το Χονγκ Κονγκ στο Βιετνάμ μέσα σε 17 ημέρες, ενώ στους τρεις μήνες που ακολούθησαν έφτασε στην Ινδία, την Αυστραλία, την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. Αν και με πολύ μικρό ποσοστό θνησιμότητας, κόστισε τη ζωή σε περισσότερο από 1 εκ. ανθρώπους, με τους μισούς να είναι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ.
13. HIV / AIDS (1976- σήμερα) Αναγνωρίστηκε πρώτη φορά στο Καμερούν το 1976, με πιθανό πρώτο κρούσμα στο Κονγκό το 1959 και μέχρι σήμερα δεν έχει εξαλειφθεί, στοιχίζοντας τη ζωή σε συνολικά 36-39 εκ. νεκρούς, με τον αριθμό να αυξάνεται ασταμάτητα. Με ανεπανόρθωτα λάθη την απόκρυψη της ασθένειας ως το 1981 και την αρχική πεποίθηση πως προσβάλει μόνο ομοφυλόφιλους άντρες, ο HIV έφτασε γρήγορα σε όλο τον πλανήτη.
14. Πανδημία του Η1Ν1 (2009) Η τελευταία πανδημία ξέσπασε το 2009, με την εμφάνιση ενός μεταλλαγμένου στελέχους Η1Ν1 του ιού της γρίπης που εξαπλώθηκε σε 74 χώρες του κόσμου. Αν και δεν αποτελεί πανδημία υψηλής σοβαρότητας όπως οι προηγούμενες, τα θύματα του ιού ανήλθαν σε 575.000, με το 80% να είναι άνθρωποι κάτω των 65 ετών, όπως και τα θύματα της Ισπανικής Γρίπης του 1918.
Τα μεγάλα λάθη
Η υπερβολική και λάθος χρήση αντιβιοτικών, η μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού, το νέο κίνημα κατά των εμβολιασμών, η έλλειψη σωστών συνθηκών υγιεινής που επικρατεί σε δημόσιους χώρους και οι περικοπές στον τομέα της υγείας, προσφέρουν πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν παλαιοί και νέοι, μεταλλαγμένοι, ανθεκτικοί στα φάρμακα, τύποι μικροβίων που θα είναι πολύ δύσκολο να εξαλειφθούν. Προς γνώση και συμμόρφωση.
nikosonline
Αφήστε μια απάντηση