Γράφει για «το σπίρτο» ο Αλέξανδρος Ψυχογυιός, Υποψήφιος Διδάκτωρ ΑστροφυσικήςΓαλαξίας, μια λέξη που χρησιμοποιούμαι πολλές φορές σε καθημερινές συζητήσεις. Γνωρίζουμε όμως τι είναι στην κυριολεξία και από πού προέρχεται η λέξη γαλαξίας;
Ακολουθώντας τους αρχαίους ελληνικούς μύθους, η λέξη προέρχεται από το γάλα της θεάς του Ολύμπου, Ήρας σχηματίζοντας ένα διαφορετικό ‘ποτάμι’. Ο μύθος έχει 2 παραλλαγές. Στην πρώτη, ο Δίας προσπαθεί να μεγαλώσει τον μικρό Ηρακλή με το γάλα της ανυποψίαστης Ήρας. Η θεά όταν ανακάλυψε πως ο Δίας την ξεγελούσε, έχυσε το γάλα στον ουρανό. Στην δεύτερη ιστορία, ο Ερμής αναλαμβάνει να βάλει κρυφά τον μικρό Ηρακλή στον Όλυμπο για να τραφεί από τα στήθη της Ήρας. Όμως ο Ηρακλής δάγκωσε τη θηλή της Ήρας με αποτέλεσμα το γάλα της θεάς να εκτιναχθεί στους ουρανούς σχηματίζοντας τον Γαλαξία.
Αφήνοντας την μυθολογία, ο όρος γαλαξίας περιγράφει ένα αστρονομικό αντικείμενο-σύστημα όπου (ως επί το πλείστον) αστέρια, σκόνη και αέριο κατανέμονται σε τέτοιες θέσεις με βάση τους νόμους της φυσικής. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τον γαλαξία σαν μια πόλη όπου τα σπίτια της είναι τα αστέρια και οι δρόμοι της είναι γεμάτοι από αέριο και σκόνη. Φανταζόμαστε τον γαλαξία σαν μια πόλη σε σχήμα δίσκου. Στο κέντρο του δίσκου, πλατεία της πόλης, υπάρχει ο πυρήνας ή η μπάρα του γαλαξία όπου σ’ αυτή την περιοχή βρίσκονται τα αστέρια μεγαλύτερης ηλικίας. Από την υποτιθέμενη πλατεία, ξεκινούν όλοι οι δρόμοι της πόλης που έχουν σπειροειδές σχήμα και κατανέμονται τα πιο νεαρά αστέρια περικυκλωμένα από σκόνη και αέριο.
Το ηλιακό μας σύστημα είναι κομμάτι ενός γαλαξία. Κατοικούμε σε μια σπείρα (βραχίονας του Ωρίωνα). Η ακτίνα του δίσκου του Γαλαξία μας είναι περίπου 50.000 έτη φωτός. Για να τον διασχίσει κανείς, θα πρέπει να ταξιδέψει με ένα υποτιθέμενο διαστημόπλοιο το οποίο να κινείται με την ταχύτητα του φωτός για 50.000 χρόνια. Μπορούμε να απολαύσουμε τον Γαλαξία μας μια βραδιά στον ουρανό σε μια τοποθεσία χωρίς φωτορύπανση. Κοιτάζοντας προσεκτικά ο Γαλαξίας φαίνεται σαν μια ανοιχτόχρωμη λωρίδα που εκτείνεται από τη μία άκρη του ουρανού στην άλλη κοιτάζοντας από Βορρά προς Νότο έχοντας το πρόσωπο μας στραμμένο στη Δύση αυτή την εποχή.
Εκτός από τον Γαλαξία μας, στο σύμπαν υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες. Γενικά, οι γαλαξίες κατηγοριοποιήθηκαν το 1926 σε μια κλίμακα γνωστή σαν ‘ακολουθία του Hubble’ με κριτήριο την μορφολογία του σχήματος τους στο οπτικό φάσμα του φωτός. Οι ελλειπτικοί (E), οι φακοειδείς (S0), οι σπειροειδείς (S) και οι ανώμαλοι (Irr).. Στην πρώτη κατηγορία συναντούμε τους γαλαξίες όπου η κατανομή των αστεριών φαίνεται να είναι κυκλική-ελλειπτική, οι γαλαξίες που εντάσσονται στην δεύτερη κατηγορία εκφράζουν μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα στους ελλειπτικούς και τους σπειροειδείς. Στους σπειροειδείς (σαν τον Γαλαξία μας) τα περισσότερα αστέρια βρίσκονται στις σπείρες και τον κεντρικό πυρήνα ή μπάρα του γαλαξία και τέλος στην τέταρτη κατηγορία το σχήμα των ανώμαλων γαλαξιών δεν επιδεικνύει καμία συμμετρία..
Φίλε μου προφανώς είσαι καλός στην επιστήμη σου. Όμως, κρίνοντας από τους μαθητές σου σε Γυμνάσιο και Λύκειο συνάγεται πως, είτε δεν έχεις μεταδοτικότητα, είτε δεν ακολουθείς ορθό δρόμο εκπαίδευσης σε παιδιά, είτε αναζητάς διάνοιες της ηλικίας των 14-15 ετών (κάτι που δεν είναι μέσα στα εκπαιδευτικά σου καθήκοντα), είτε κάτι άλλο (που δε το γνωρίζω) ή τέλος πάντων επιλέγω να μην αναφέρω.
Η επιστήμη δεν περιέχει μόνο το “γνωρίζω” αλλά και το “μεταδίδω”. Εν τω προκειμένω, το “μεταδίδω” δεν αφορά μαθητές του Πανεπιστημίου ή μεταπτυχιακούς μαθητές, αλλά παιδιά. Παιδιά ! Όπου εκεί -πάντοτε συνεκτιμώντας το αποτέλεσμα της μαγιάς (τα παιδιά) – κάτι δεν πάει καλά.
Δε στα γράφω για να σου επιρρίψω ευθύνες για κάτι, αλλά μόνο και μόνο για να σε καλέσω να σκεφτείς πως : κάτι θα ΠΡΕΠΕΙ να αλλάξεις στον τρόπο εκπαίδευσης σε ανήλικα παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου.