Πετρέλαιο – Μαύρη μέρα στην ιστορία του μαύρου χρυσού: Στα 130$ το βαρέλι, πάνω από 2€ η αμόλυβδη, άλμα άνω του 1,5€ στο πετρέλαιο θέρμανσης

Σήμερα, 7 Μαρτίου του 2022, 14 χρόνια μετά, η διεθνής τιμή του πετρελαίου “δοκιμάζει” και πάλι τα 130 δολάρια το βαρέλι καθώς ξημέρωσε μια ακόμη εφιαλτική ημέρα για τις αγορές. Ποια είναι η διαφορά; Αυτοί που θα επιχειρήσουν να εφοδιάσουν αύριο τα οχήματά τους με βενζίνη, πολύ δύσκολα θα βρουν πρατήριο να την πουλάει κάτω από 2 ευρώ ενώ αν ξεμείνουν από πετρέλαιο θέρμανσης, θα έρθουν αντιμέτωποι με τιμή λιανικής που θα ξεπερνάει και τα 1,5 ευρώ το λίτρο.

Είναι προφανές ότι τέτοιες τιμές στην Ελλάδα δεν έχουμε δει ποτέ. Και όποιος αναρωτιέται γιατί το 2008 με ακριβότερη τη διεθνή τιμή του πετρελαίου πληρώναμε τόσο φθηνότερα τη βενζίνη, η βασική απάντηση είναι μονολεκτική: φόροι. Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης ήταν ο μισός σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα ενώ ο ΦΠΑ -δεδομένου ότι το 2008 δεν γνωρίζαμε ακόμη τι είναι τα μνημόνια- κυμαινόταν ακόμη στο 18% και όχι στο 24% που είναι σήμερα.

Η Καθαρά Δευτέρα είναι αργία μόνο στην Ελλάδα. Στο εξωτερικό οι αγορές λειτουργούν και η ημέρα έχει ξεκινήσει εφιαλτικά καθώς ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία. Οι πιέσεις να σταματήσουν οι αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία έχουν εκτοξεύσει σήμερα την τιμή του μπρέντ στα 130 δολάρια το βαρέλι. Αντίστοιχες τιμές δεν έχουμε συναντήσει ποτέ στην ιστορία με εξαίρεση το εφιαλτικό δίμηνο Μαίου-Ιουνίου του 2008 τότε που καταρρίφθηκε και το ιστορικό ρεκόρ. Η ιστορία -αποτυπώνεται και στο σχετικό διάγραμμα- δείχνει ότι μετά την κατάρριψη του ιστορικού ρεκόρ το 2008, ακολούθησε κατακόρυφη πτώση που έφερε το πετρέλαιο πίσω στα 40 δολάρια. Με μια διαφορά: το 2008 δεν είχαμε πόλεμο στην Ευρώπη οπότε αυτή τη στιγμή κάθε πρόβλεψη είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένη.

Οι “σταθμοί” στην ιστορία του πετρελαίου

Οι ημερομηνίες σταθμοί στην ιστορία του πετρελαίου έρχονται στην επιφάνεια κάθε φορά που βιώνουμε μια ενεργειακή κρίση και αυτή που ζούμε αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι είναι η χειρότερη. Ιδού λοιπόν η ιστορία η οποία μας πάει πίσω περισσότερο από μισό αιώνα. Ιστορία γεμάτη από εντυπωσιακά στοιχεία. Ποιος θυμάται ότι η Σαουδική Αραβία πωλούσε ένα βαρέλι πετρέλαιο προς 1,8 δολάρια το 1970; Ή ότι στον πόλεμο Ιράν Ιράκ, το βαρέλι έφτασε στα 40 δολάρια; Κάτω από τα 40 δολάρια ήταν η τιμή και όταν χτυπήθηκαν οι δίδυμοι πύργοι στην Νέα Υόρκη.

Ιδού λοιπόν βασικές ημερομηνίες σταθμοί:

·1970: η επίσημη τιμή του αργού πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας ορίζεται στα 1,80 δολάρια το βαρέλι σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.

·1974: η τιμή την οποία καταβάλλουν τα διυλιστήρια για το εισαγόμενο πετρέλαιο υπερβαίνει τα 10 δολάρια το βαρέλι, μετά το πρώτο πετρελαϊκό σοκ, το οποίο πυροδότησε ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ το 1973.

·1979: η επανάσταση στο Ιράν προκαλεί το δεύτερο πετρελαϊκό σοκ και η τιμή του βαρελιού πετρελαίου ξεπερνά τα 20 δολάρια.

·1980: ο πόλεμος Ιράν-Ιράκ ωθεί την τιμή του βαρελιού πετρελαίου πάνω από τα 30 δολάρια. Αγγίζει τα 39 δολάρια στις αρχές του 1981.

·1983: έναρξη της διαπραγμάτευσης του προθεσμιακού συμβολαίου του αμερικανικού ελαφρού αργού στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Ν. Υόρκης (NYMEX).

·Τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου του 1990: η τιμή υπερέβη, προσωρινά, τα 40 δολάρια το βαρέλι, πριν τον Πόλεμο του Κόλπου.

·Σεπτέμβριος του 2001: την εβδομάδα της 11ης Σεπτεμβρίου, η τιμή του πετρελαίου υπερβαίνει τα 30 δολάρια το βαρέλι. “Κλείνει” τη χρονιά κάτω από τα 20 δολάρια.

·Μάιος του 2004: υπερβαίνει και πάλι τα 40 δολάρια το βαρέλι.

·Σεπτέμβριος του 2004: λόγω ανησυχιών στην αγορά σχετικά με τα επίπεδα προσφοράς, η τιμή αγγίζει τα 50 δολάρια το βαρέλι. Το Ιούνιο του 2005: η τιμή αγγίζει τα 60 δολάρια το βαρέλι.

·Τέλη Αυγούστου του 2005: ο κυκλώνας Κατρίνα πλήττει την πετρελαϊκή ζώνη στον Κόλπο του Μεξικού. Η τιμή του πετρελαίου υπερβαίνει τα 70 δολάρια το βαρέλι.

·12 Σεπτεμβρίου του 2007: η πτώση των αμερικανικών διαθέσιμων εμπορικών αποθεμάτων πετρελαίου ωθεί την τιμή πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι.

·18 Οκτωβρίου του 2007: στα 90 δολάρια η τιμή του βαρελιού πετρελαίου.

·31 Οκτωβρίου του 2007: το πετρέλαιο υπερβαίνει τα 95 δολάρια το βαρέλι, μετά τη μεγάλη πτώση των αμερικανικών διαθέσιμων εμπορικών αποθεμάτων αργού πετρελαίου και τη μείωση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Η τιμή εκτινάσσεται έως και στα 98 δολάρια το βαρέλι στις 7 Νοεμβρίου.

·21 Νοεμβρίου του 2007: η τιμή του βαρελιού ανέρχεται έως και στα 99,29 δολάρια για να υποχωρήσει στα τέλη του μηνός κάτω από τα 90 δολάρια.

·2 Ιανουαρίου του 2008: το βαρέλι πετρελαίου αγγίζει προσωρινά τα 100 δολάρια το βαρέλι, λόγω επιθέσεων ενόπλων και πράξεων δολιοφθοράς στη Νιγηρία και λόγω φόβων για νέα πτώση των αμερικανικών διαθέσιμων εμπορικών αποθεμάτων πετρελαίου.

·Μάρτιος του 2008: μετά από περίοδο ανάπαυλας, η τιμή του πετρελαίου τίθεται εκ νέου σε ανοδική τροχιά στο βαθμό που εξασθενεί η συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου, αγγίζοντας τα 111 δολάρια στις 13 Μαρτίου. Υποχωρεί και πάλι κάτω από τα 100 δολάρια στα τέλη του μήνα.

·Απρίλιος του 2008: λόγω της πτώσης των αμερικανικών διαθέσιμων εμπορικών αποθεμάτων πετρελαίου, της επιμονής του ΟΠΕΚ να διατηρεί αμετάβλητα τα επίπεδα της παραγωγής του, των ιλιγγιωδών ρυθμών ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας και, κυρίως, της εξασθένησης του δολαρίου – η ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος με το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα ξεπερνά τα 1,60 δολάρια το ευρώ – η τιμή του πετρελαίου ξεκινά και πάλι να καταγράφει άνοδο. Αγγίζει τα 115 δολάρια στις 16 Απριλίου και σταματά στα 119 δολάρια στις 22 Απριλίου, σε απόσταση αναπνοής από τα 120 δολάρια.

·Μάιος 2008: μετά από προσωρινή υποχώρηση λόγω της ανάκαμψης του δολαρίου, συνδυασμός παραγόντων – μεταξύ των οποίων και νέες διακοπές της προσφοράς νιγηριανού αργού – θέτει και πάλι σε ανοδική τροχιά την τιμή του πετρελαίου. Υπερβαίνει για πρώτη φορά, στις 5 Μαΐου, τα 120 δολάρια, στις 9 Μαΐου τα 125 δολάρια , στις 21 Μαΐου τα 130 δολάρια και, στις 22 Μαΐου, τα 135 δολάρια. Το ρεκόρ σημειώθηκε στις 2 Ιουνίου του 2008 και κρατάει ακόμη και σήμερα.

THETOC