Αρθρο του Θάνου Οικονομόπουλου.
Ένα όλο και πιο βαρύ σύννεφο ευρωσκεπτικισμού συγκεντρώνεται πάνω από την Γηραιά Ήπειρο, τρεις μήνες πριν από τις κάλπες που θ’ αναδείξουν το νέο και με ενισχυμένες αρμοδιότητες Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κρίση που διατρέχει τις περισσότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες και οι επικίνδυνα διευρυνόμενες ανισότητες μεταξύ “Βορά” και “Νότου” (μια διάκριση πολύ ευρύτερηαπό την τυπική γεωγραφική υποδήλωση του όρου…) ανέδειξαν με τρόπο δραματικό την ανεπάρκεια του ευρωπαϊκού απαράτ, την έλλειψη αποτελεσματικών και ευέλικτων θεσμών για την αντιμετώπιση κρίσεων, την εγκατάλειψη του οράματος και των προσπαθειών φωτισμένων ηγετών, που φευ αντικαταστάθηκαν από λογιστικοτεχνοκράτες του συρμού, για “περισσότερη Ευρώπη” ενιαίας ισχύος και ουσιαστικής αλληλεγγύης με εθνικοπολιτικές υπερβάσεις.
Το όραμα της ενωμένης Ευρώπης και οι προσπάθειες υλοποίησής του, ξεπήδησαν από τα συντρίμμια και τ’ αποκαΐδια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τις θλιβερές μνήμες των αιτίων (εθνικισμοί, χώροι πολιτικής και οικονομικής επιρροής κ.λ.π.) που είχαν προκαλέσει 20 χρόνια πριν τον “Μεγάλο Πόλεμο”. Το εγχείρημα το ανέλαβαν μεγάλοι πολιτικοί άνδρες μακράς πνοής, ικανοί και πρόθυμοι να υπερβούν εθνικές αγκυλώσεις και ιστορικές πίκρες, που προσέγγισαν τα προβλήματα με γνώση των εμπειριών του παρελθόντος και προβολή τους στο παρόν για να οικοδομήσουν το αύριο. Τις φυσιολογικές δυσχέρειες του πρωτοφανούς εγχειρήματος, τις αντιμετώπιζαν και τις ξεπερνούσαν με την πολιτική βούληση και την αίσθηση το ιστορικού καθήκοντος που επωμίστηκαν.
Κατά παράδοξο αλλά όχι δυσεξήγητο λόγο, αυτή η μικρής κλίμακας και περιορισμένη γεωγραφικά φιλόδοξη προσπάθεια “παγκοσμιοποίησης”, άρχισε να στραβώνει με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την ραγδαία επιχείρηση “οικουμενικής” παγκοσμιοποίησης που ανελήφθη ουσιαστικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες για λογαριασμό των πολυεθνικών οικονομικών συμφερόντων. Λες και η Ενωμένη Ευρώπη να είχε βασίσει το οικοδόμημα της και εκπονήσει τα όποια σχέδιά της σ’ ένα συγκεκριμένο πλαίσιο οικονομικών και γεωπολιτικών συσχετισμών, βρέθηκε αμήχανη και απροετοίμαστη για τις κοσμογονικές αλλαγές, χωρίς αποφασιστική και ενιαία πολιτική εκπροσώπηση στο νέο σκηνικό αφού τα προηγούμενα χρόνια είχε δώσει περισσότερη έμφαση στο οικονομικό και όχι το πολιτικό σκέλος της επιδιωκόμενης “ολοκλήρωσής” της. Που έτσι κι’ αλλιώς, και ως στόχος, είναι φιλόδοξος και προϋποθέτει γενναίες, οραματικές και αποφασισμένες επιμέρους εθνικές ηγεσίες. Που εξέλιπαν…
Στις “παλιές, καλές…” μέρες των αδιατάρακτων ισορροπιών (έστω και τρόμου, ενίοτε…), το ευρωπαϊκό εγχείρημα βολευόταν με τους αργόσυρτους και γραφειοκρατικά πολυδαίδαλους θεσμούς και δομές αποφάσεων που αρκούσαν. Το κύριο βάρος της κοινοτικής πολιτικήςθεσμικής και διαχειριστικής έπεφτε στα οικονομικά και… τα λογιστικά. Ακόμη και οι αργόσυρτες διαδικασίες που θα οδηγούσαν “κάποτε” στην ουσιαστική πολιτική ολοκλήρωση, στην πραγματικότητα στην αντιμετώπιση των οικονομικών και εμπορικών ζητημάτων απέβλεπαν. Και δυστυχώς (αυτό οι ευρωπαϊκές κοινωνίες έμελλε να το αντιληφθούν αργότερα, παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών…) κι’ αυτή η καθιέρωση του ευρώ, η έκφραση της νομισματικής ούτε κάν της οικονομικής ενοποίησης, αυτόν τον στόχο εξυπηρετούσε. Και τ’ αποτελέσματα τα βιώνουμε δραματικά σήμερα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και όλη της Ευρώπη της “2ης” και “3ης” ταχύτητας…
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία, με φόβους επικείμενου διαμελισμού της χώρας και δυνάμει πεδίου σφοδρής αντιπαράθεσης ΡωσίαςΕυρώπης, επιβάλλουν περίσκεψη και προσφέρονται για πολύ σοβαρό προβληματισμό. Πόσο μάλλον, που οι εσωτερικές (ιστορικές αλλά και επίπλαστες…) ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης χώρας μπορούν να οδηγήσουν σ’ εάν νέο ιδιότυπο ψυχρό πόλεμο, σε μια υπό διαρκή επαναπροσδιορισμό εποχή, όπου αναδιατάσσονται γεωστρατηγικά συμφέροντα όχι μόνο στο ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο σκηνικό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ρίχνουν το βάρος του ενδιαφέροντός τους κυρίως στην Ασία και τον Ειρηνικό και τις εκεί αναπτυσσόμενες “νέες δυνάμεις”, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την Γηραιά Ήπειροχωρίς αυτό να σημαίνει ότι θ’ αδιαφορήσουν για μια γιγάντωση της επιρροής της Μόσχας, αλλά ακόμη και ένα “άξονα” ΕΕΜόσχας που προοπτικά θα τους δημιουργούσε στρατηγικά και οικονομικά προβλήματα. Το καζάνι της Μ. Ανατολής εξακολουθεί να βράζει, η Τουρκία δείχνει να βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί, η ευρωπαϊκή συνοχή δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση και την αδυναμία της Μέρκελ (που τούτη την ώρα … είναι “η Ευρώπη”) να υπερβεί τον προτεσταντικόεθνικιστικό εαυτό της και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα από θέση ευθύνης, το ευρωπαϊκό θεσμικό σύστημα αμήχανο και πολύ μικρότερο των απαιτήσεων της εποχής… Όλα είναι ρευστά και υπό αναδιαμόρφωση.
Πριν, με την ψήφο μας, “διαλύσουμε” την Ενωμένη Ευρώπη (αυτή την ελλιποβαρή, την ξεστρατισμένη από τ’ αρχικά οράματα των δημιουργών της, της εξυπηρέτησης συμφερόντων και ‘όχι της προαγωγής της αλληλεγγύης των λαών της…), ας αναλογισθούμε τα αίτια που οδήγησαν στην σύστασή της και την κρισιμότητα των σημερινών περιστάσεων που σε πολλά μοιάζουν μ’ εκείνες του Σεράγεβο και του μεσοπολέμου…
Το ζητούμενο σήμερα, η επιτακτική ανάγκη, είναι περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη. Τόσο για τους λαούς της, όσο και για την παγκόσμια ισορροπία. Η αμφισβήτηση της, πόσο μάλλον οι κινήσεις που θα οδηγήσουν στην διάλυσή της (την οποία εύχονται συγκεκριμένοι κύκλοι πολιτικής και οικονομικής ισχύος…), θα είναι ένα ιστορικό πισωγύρισμα εφιαλτικών επιπτώσεων.
Που δεν το θέλουμε και δεν μας αξίζει..
.iefimerida.gr
Αφήστε μια απάντηση