Το ταξίδι προς τη Μάνη, τη γη της πέτρας, των απροσκύνητων ανθρώπων, των πυργόσπιτων και των θρύλων, είναι εμπειρία ζωής. Πόσο μάλλον όταν στην πράξη αποδεικνύεται ότι το ταξίδι είναι εξίσου σημαντικό με τον προορισμό!
Κείμενο: Πάρις Δάγλας
ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΑΣΤΑΝΙΑΣ
Ένας θησαυρός σε απόσταση περίπου 12 χλμ. βορειοανατολικά της Νεάπολης. Το Σπήλαιο Καστανιάς μετρά 3 εκατ. χρόνια ζωής και είναι το δεύτερο πιο σημαντικό στο είδος του σε όλη την Ευρώπη. Σε μια έκταση 1.500 τ.μ., που χωρίζεται σε 2 επίπεδα, κόκκινοι και λευκοί σταλαγμίτες και σταλακτίτες προκαλούν δέος με την επιβλητικότητα και το μεγαλείο τους. Οργανωμένες ξεναγήσεις 30΄ από την κα Τούλα. Ωράριο λειτουργίας: 10:00-18:00 (Τηλ. 27340 23623, 29043, www.cavekast.gr)
ΜΟΛΑΟΙ-ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑ
Για εσένα που είσαι αμετανόητος «εραστής» της φύσης και σε κάθε σου εξόρμηση την αναζητάς, κατευθύνσου προς τους Μολάους, το διοικητικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής, 75 χλμ. νοτιοανατολικά της Σπάρτης. Από εκεί θα αναζητήσεις το φαράγγι του Λάρνακα με τη «μικρή πόλη» από νερόμυλους, τα γάργαρα τρεχούμενα νερά, τους λιλιπούτειους καταρράκτες και την πλούσια βλάστηση. Η πεζοπορία απλώς θα σε συναρπάσει.
ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ
Αμφιθεατρικά χτισμένο στην πλαγιά ενός απότομου βράχου, 17 χλμ. νοτιοανατολικά της Νεάπολης, το γραφικό χωριουδάκι Βελανίδια σε υποδέχεται «φωλιασμένο» στην καταπράσινη αγκαλιά του Πάρνωνα. Με μεγάλη ναυτική παράδοση -οι περισσότεροι κάτοικοί του ασχολούνταν με τη θάλασσα-, φέρνει στο νου κυκλαδίτικες εικόνες! Στο καφενείο του Καμπανέλη θα γευτείς το καλύτερο καλαμάρι.
MONEMVASIA CRUISE
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να γνωρίσεις την περιοχή γύρω από τη Μονεμβασιά -«χαζεύοντας» ταυτόχρονα το βυθό της- από το να πραγματοποιήσεις μια mini κρουαζιέρα με το Μονεμβασιά Glass Bottom Boat. Το καϊκάκι σού δίνει τη δυνατότητα να κάνεις το γύρο του Κάστρου, να επισκεφθείς το γραφικό χωριό του Γέρακα αλλά και το Κυπαρίσσι και να βουτήξεις στα νερά του Ντάμου, παραλία προσεγγίσιμη μόνο με σκάφος. Αναχωρήσεις καθημερινά από το μόλο της Μονεμβασιάς. Τιμή: Από ?6 το άτομο. (Τηλ. 6977 173516)
ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟ ΦΟΙΝΙΚΟΔΑΣΟΣ
Η λακωνική γη χαρακτηρίζεται από τα διαφορετικά τοπία της. Έμπρακτη απόδειξη το σπάνιο απολιθωμένο φοινικόδασος, στην περιοχή του Αγ. Νικολάου. Μετά από 8 χλμ. οδήγησης από τη Νεάπολη, ξεκινά ο χωματόδρομος που θα σε οδηγήσει σε ένα σχεδόν σεληνιακό τοπίο, το οποίο εκτείνεται σε 3 βραχώδεις παραλίες. Απολιθώματα δέντρων και οστράκων μαγνητίζουν το βλέμμα, προκαλώντας ταυτόχρονα απορία ως προς την προέλευσή τους.
ΠΑΥΛΟΠΕΤΡΙ
Στον οικισμό Βιγκλάφια, μόλις 10΄ οδήγησης από τη Νεάπολη, θα ανακαλύψεις την αρχαιότερη βυθισμένη πολιτεία. Γνωστή και ως Παυλοπέτρι, υπολογίζεται ότι καταποντίστηκε το 375 μ.Χ. μετά από ισχυρό σεισμό (στον οποίο μάλιστα λέγεται ότι οφείλεται και η δημιουργία της Ελαφονήσου). Οι αρχαιολογικές έρευνες δείχνουν ότι η πόλη κείται σε βάθος 4 μ., ενώ αρκετά κτήρια, δρόμοι και τάφοι έχουν μείνει ανέπαφα.
ΝΕΑΠΟΛΗ, ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΟΥΝΤΑΣ, ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ
Με ορμητήριο σου το Limnira Mare (τιμή: Από ?65 το δίκλινο με πρωινό, τηλ. 27340 22236, 22957, www.limiramare.gr), ένα από τα πιο οργανωμένα τουριστικά θέρετρα στην παραλιακή της Νεάπολης, θα βουτήξεις στα κρυστάλλινα νερά της ακρογιαλιάς της -διαθέτει μπλε σημαία-, θα γευτείς στα ταβερνάκια το ξακουστό χταποδάκι στα κάρβουνα, φημισμένο ουζομεζέ της περιοχής, και θα βάλεις… «πλώρη» για την παραλία της Πούντας σε απόσταση αναπνοής από την πόλη. Αφού δροσιστείς στα τιρκουάζ νερά της, θα «σαλπάρεις» για τη γειτονική Ελαφόνησο και τη φημισμένη ακρογιαλιά του Σίμου.
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Το ήρεμο χωριουδάκι του Αγίου Νικολάου σε καλωσορίζει, πανοραμικά και αμφιθεατρικά χτισμένο και με την ομώνυμη εκκλησία να δεσπόζει στο κέντρο του. Εκεί, και πιο συγκεκριμένα πάνω στο ρέμα, αναζήτησε τη Νεράιδα, το αγαπημένο εστιατόριο των ντόπιων. Σε αυτό το μεταμοντέρνο ταβερνείο με το juke box και τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες στους τοίχους, θα… γνωρίσεις σπιτικές ελληνικές γεύσεις με πινελιές από την Ανατολή. (Τηλ. 27340 31227, 6932 656834)
ΠΛΥΤΡΑ-ΠΟΛΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
Στον παραθαλάσσιο οικισμό της Πλύτρας, μετά τις απλωτές σου στην οργανωμένη αμμουδερή πλαζ, θα κατευθυνθείς προς τη βυθισμένη πολιτεία του Αρχαίου Ασωπού στην άκρη του χωριού. Το γυμνό μάτι μπορεί να διακρίνει ακόμη και σήμερα απομεινάρια της πόλης υποθαλάσσια αλλά και κατά μήκος της ακρογιαλιάς. Υπολογίζεται ότι βυθίστηκε το 365 μ.Χ. μετά από καταστροφικό σεισμό, κατά τον οποίο, μάλιστα, αποκολλήθηκε και ο βράχος της Μονεμβασιάς.
ΤΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ
Το Λιοτρίβι, 12 χλμ. δυτικά του Κάστρου της Μονεμβασιάς, παραδίδει στους επισκέπτες μαθήματα ιστορίας. Η εξοχική κατοικία στην οποία μεγάλωσε και έζησε τα πιο όμορφα καλοκαίρια της ζωής του ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, αναπαλαιώθηκε. Στη θέση της σήμερα βρίσκεται ένας γραφικός ξενώνας, ενώ στον ίδιο χώρο λειτουργεί και μουσείο παραδοσιακού ελαιοτριβείου. Επισκέψου τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, όπου φιλοξενούνται όλα τα έργα του ποιητή. Οι 5 πλήρως εξοπλισμένες κατοικίες είναι χωρητικότητας έως και 20 ατόμων συνολικά. Highlight το εστιατόριο με τις τοπικές σπεσιαλιτέ. Τιμή: Από ?120 το δίκλινο με πρωινό. (Βελιές, Μονεμβασιά, τηλ. 27320 61395-6, www.liotrivi.info)
ΛΙΜΑΝΙ ΓΕΡΑΚΑ
Μην παραλείψεις να κάνεις μια βόλτα στο γραφικό λιμανάκι του Γέρακα, σε απόσταση 20 χλμ. από τη Μονεμβασιά. Η λιμνοθάλασσα και τα λιγοστά ταβερνάκια κατά μήκος του κολπίσκου δημιουργούν το απόλυτο σκηνικό για ήρεμες και αξέχαστες διακοπές. Αυτό σίγουρα που κλέβει τις εντυπώσεις είναι το συγκρότημα Porto Cadena, με το εκπληκτικό cafe. Οι 5 μοντέρνες κατοικίες του διαθέτουν τις πιο σύγχρονες ανέσεις και ενδείκνυνται για αποδράσεις όλες τις εποχές του χρόνου. Τιμή: Από ?80 το δίκλινο με πρωινό. (Λιμάνι Γέρακα, τηλ. 27320 23805, 6944 311493, www.portocadena.gr)
ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ & ΣΙΜΟΥ
Αν και είναι μια μικρή κουκκίδα γης, η Ελαφόνησος, στο νότιο άκρο της Λακωνίας, θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία στο χάρτη της Πελοποννήσου -και όχι μόνο- με φήμη που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο. Τη μέρα το ενδιαφέρον σου κερδίζει η διάσημη παραλία του Σίμου, όμως αξίζει να περιδιαβείς και τον γραφικό οικισμό με το λιμανάκι και τις παραδοσιακές ταβέρνες. Άλλωστε η κεντρική περαντζάδα με θέα στο εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα θα μονοπωλήσει τις νύχτες σου…
Ο Βράχος της Μονεμβασιάς είναι από εκείνα τα μέρη που πρέπει να επισκεφθείς έστω και μία φορά στη ζωή σου. Η πέτρινη Καστροπολιτεία, από τις ελάχιστες στον κόσμο που κατοικείται εδώ και αιώνες, προσφέρει στον επισκέπτη μια μοναδική εμπειρία, καθώς τον μεταφέρει νοερά σε άλλες εποχές. Η γνωριμία μαζί της ξεκινά από την πρώτη στιγμή που θα περάσεις την Πύλη. Περπάτησε στο κεντρικό γραφικό καλντερίμι με τα παραδοσιακά μαγαζάκια, ανέβα στην Παλιά Πόλη, για να θαυμάσεις όλο τον οικισμό αφ’ υψηλού, και ζήσε το πιο υπέροχο παραμύθι με το ρομαντισμό να φτάνει στο ζενίθ…
ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΜΑΛΕΑ
Ή αλλιώς Κάβο Μαλιάς· χιλιοτραγουδισμένο και λατρεμένο από την αρχαιότητα, θα το συναντήσεις στο νοτιοανατολικότερο τμήμα της Πελοποννήσου. Η απόληξη του Πάρνωνα με τις απόκρημνες ακτές που συναντά κάθετα το Μυρτώο Πέλαγος δημιουργεί ένα μοναδικό φυσικό τοπίο. Ο φάρος του ακρωτηρίου, αναπαλαιωμένος το 2010, δεσπόζει αγέρωχος από το 1883, «παρατηρώντας» με προσοχή την κινητικότητα του πελάγους. Γνωστό και ως «Μικρό Άγιο Όρος», καθώς γύρω στο 12ο αι. είχαν χτιστεί πολλές εκκλησίες και μοναστήρια (με κορυφαία τη Μονή της Αγ. Ειρήνης), θα φτάσεις εκεί μόνο πεζή. Η 20λεπτη πεζοπορία αξίζει πραγματικά τον κόπο!
ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ
Σε απόσταση 15 χλμ. από τη Νεάπολη και πάνω στην κεντρική οδική αρτηρία προς Σπάρτη, βρίσκεται η περιοχή της Παντάνασσας. Εκεί αξίζει να κάνεις μια στάση, για να περιεργαστείς την ομώνυμη αναπαλαιωμένη εκκλησία βυζαντινού ρυθμού. Χτισμένος το 1300 μ.Χ. από την Ειρήνη, κόρη του βασιλιά Ανδρόνικου Παλαιολόγου, ο ναός αποτελείται από 5 τρούλους και είναι αφιερωμένος στην Παναγία, τον Άγιο Αθανάσιο και τον Άγιο Σπυρίδωνα.
Ένα όνομα μια ιστορία, με μια «νεκρή» πλέον πολιτεία, στην ανατολική πλευρά του Ταΰγετου, 6 χλμ. βορειοδυτικά της Σπάρτης, να έχει να σου διηγηθεί τόσα πολλά. Η δημιουργία της τοποθετείται στα μέσα του 13ου αι. από τον πρίγκιπα των Φράγκων Γουλιέλμο Β’ Βιλλεαρδουίνο. Ωστόσο, η ουσιαστική της πορεία στο χρόνο ξεκινάει από το 1262 και μετά, όταν παραχωρείται στα χέρια των Βυζαντινών. Αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά, πνευματικά και στρατιωτικά κέντρα της αυτοκρατορίας, για να φτάσει το 1952 να κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος. Μια στάση στο Μουσείο Μυστρά, στη Μητρόπολη του Αγίου Δημητρίου, επιβάλλεται. (Τηλ. 27310 83377)
ΤΑΫΓΕΤΟΣ
Από τα μεγαλύτερα βουνά της Ελλάδας, ο Ταΰγετος «δεσπόζει» στο δυτικό τμήμα της Λακωνίας μετρώντας 2.404 μ. ύψους. Με τις ανατολικές πλαγιές του να έχουν ενταχθεί στο δίκτυο βιοτόπων Natura 2000, χαρίζει στο νομό το πλούσιο φυσικό του κάλλος. Οι πέντε διαφορετικές ζώνες βλάστησης -με περισσότερα από 1.000 είδη φυτών-, η ξεχωριστή πανίδα -με 19 είδη θηλαστικών, 87 πτηνών και 100 πεταλούδας-, οι ρεματιές, τα φαράγγια και οι χαράδρες θα σε κάνουν να μην σταματήσεις λεπτό τα αμέτρητα φωτογραφικά κλικ.
ΦΑΡΟΣ ΤΑΙΝΑΡΟΥ
Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν το τέλος του Επάνω Κόσμου. Στην πραγματικότητα, ο Φάρος Ταίναρου σηματοδοτεί το τέλος της Μάνης. Τοποθετημένος στο νοτιότερο άκρο του ακρωτηρίου μεταξύ του Λακωνικού και του Μεσσηνιακού κόλπου (κάβο Ματαπά), κατασκευάστηκε το 1882 από Γάλλους, ενώ από το 1984 λειτουργεί αυτόματα με εμβέλεια 22 ν.μ. Απόκοσμο και καθηλωτικό, το τοπίο που αντικρίζει κανείς από εδώ, είναι απλώς συγκλονιστικό.
ΝΑΥΑΓΙΟ ΓΛΥΦΑΔΑ
Στη θέασή του και μόνο εντυπωσιάζεσαι. Στην παραλία Βαλτάκι, 5 χλμ. από το Γύθειο, το κουφάρι του φορτηγού πλοίου «Δημήτριος» στέκεται σαν «φάντασμα» τουλάχιστον 25 χρόνια. Σύμφωνα με εικασίες, ναυάγησε στο συγκεκριμένο σημείο με φορτίο παράνομων τσιγάρων. «Βουτηγμένο» στη σιμιγδαλένια αμμουδιά, της οποίας αποτελεί σήμα κατατεθέν, προκαλεί δέος με το επιβλητικό σκαρί του.
ΠΑΡΑΛΙΑ ΜΑΡΜΑΡΙ
Μετά τον Γερολιμένα στον δρόμο προς το ακρωτήριο Ταίναρο, θα σου κόψουν την ανάσα οι τρίδυμες παραλίες, περιτριγυρισμένες από βράχια. Από τις τρεις, το Μαρμάρι διαθέτει τα πιο διάφανα, γαλαζοπράσινα νερά, ιδανικά για ατέλειωτες ώρες κολύμβησης και παιχνιδιού με την άμμο στον καλοκαιρινό ήλιο. Αν επιθυμείς να πιεις ένα δροσιστικό drink ή ακόμα και να γευματίσεις, ακριβώς δίπλα λειτουργεί το Marmari Paradise, για να εκπληρώσει κάθε σου επιθυμία.
ΛΙΜΕΝΙ
Μια από τις πιο εντυπωσιακές διαδρομές που θα σου μείνει αξέχαστη στη Μάνη είναι από την Αρεόπολη με προορισμό το Λιμένι. Η απόσταση διαρκεί περίπου 10΄-15΄. Πρόκειται για ένα γραφικό παραθαλάσσιο ψαροχώρι με παραδοσιακά πετρόκτιστα σπίτια και πύργους. Εδώ βρίσκεται και η μόνιμη κατοικία των Μαυρομιχάληδων, η οποία σήμερα λειτουργεί ως ξενώνας.
ΑΓ. ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ
Καθώς θα κατηφορίζεις στην ιστορική πλατεία της 17ης Μαρτίου στην Αρεόπολη, το βλέμμα σου θα κεντρίσει ο Ι.Ν. των Αγ. Ταξιαρχών. Ο ναός χρονολογείται στον 18ο αιώνα και το πολυώροφο από το 1836 καμπαναριό του είναι άξιο θαυμασμού. Επισκέψου τον, για να ανάψεις ένα κεράκι, αλλά και να δεις τις εντυπωσιακές αγιογραφίες του.
ΓΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ
Ο Γερολιμένας (Ιερός Λιμένας) απέχει 24 χλμ. από την Aρεόπολη και πρόκειται για ένα παραδοσιακό μανιάτικο χωριό, το οποίο χρησιμοποιούσαν ως εμπορικό λιμάνι. Πολλοί από τους μελετητές του Ομήρου υποστηρίζουν ακόμα ότι η περιοχή κατοικείτο από τους μυθικούς Λαιστρυγόνες. Τα ταβερνάκια, παραταγμένα το ένα δίπλα στο άλλο πάνω στο κυματάκι της θάλασσας, σε περιμένουν να δοκιμάσεις τους απολαυστικούς ψαρομεζέδες τους.
ΣΠΗΛΑΙΟ ΔΙΡΟΥ
Το Σπήλαιο του Διρού βρίσκεται 9 χλμ. από την Αρεόπολη και είναι από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα της χώρας. Κατά την Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο, νεκροταφείο αλλά και λατρευτικός χώρος. Το μόνο επισκέψιμο μέρος είναι η Γλυφάδα -ή Βλυχάδα-, στης οποίας το εσωτερικό βρέθηκαν απολιθωμένα ζώα ηλικίας 2 εκατ. ετών. Μετά την επίσκεψή σου, κάνε και μια βουτιά στην ομώνυμη παραλία με τα λευκά βότσαλα και τα καταγάλανα νερά.
ΒΑΘΕΙΑ
Η Μάνη σού επιφυλάσσει μία έκπληξη μετά τις στροφές του δρόμου των Άλικων. Εκεί, έχοντας διανύσει 11 χλμ. από τον Γερολιμένα, αποκαλύπτεται η Βάθεια, χτισμένη σαν ακρόπολη σε περίοπτη θέση στην κορυφή του λόφου. Οι πολεμίστρες, οι ζεματίστρες, τα σπίτια, τα σοκάκια και οι ρούγες στριμώχνονται για να χωρέσουν όλα στο μικρό πλάτωμα της κορυφής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που έχει κερδίσει δύο φορές το πρώτο βραβείο σε παγκόσμια έκθεση οικισμών και τοπίων.
ΚΑΣΤΡΟ ΓΕΡΑΚΙΟΥ
Το Γεράκι, κωμόπολη της Λακωνίας βρίσκεται 39 χλμ. νοτιοανατολικά της Σπάρτης και είναι από τις ελάχιστες περιοχές της Ελλάδας που παρουσιάζουν μια ιστορική πορεία 2.500 ετών. Στην ακρόπολη, σε λόφο του Πάρνωνα, σώζονται μέχρι και σήμερα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου που έχτισε το 1209 ο Γάλλος βαρόνος Γκι Ντε Ντιβελέ, για να επιτηρεί τους ανυπότακτους Τσάκωνες. Λειτουργούσε ως ενδιάμεσος σταθμός για την επικοινωνία με φωτιές ανάμεσα στα κάστρα του Μυστρά και της Μονεμβασίας και ήταν μεγαλύτερο από τα προηγούμενα, ακανόνιστου σχήματος, με πύργους εξώστες και δεξαμενές νερού.
ΝΗΣΑΚΙ ΚΡΑΝΑΗ
Ή Νησάκι ή Νησίδα Γυθείου ή ακόμα και Κρανά, όπως και αν το πεις, όλοι οι ντόπιοι θα καταλάβουν ότι αναφέρεσαι στο πιο όμορφο κομμάτι του Γυθείου. Το νησάκι βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την πόλη και ενώνονται μεταξύ τους με ένα μόλο. Η ιστορία του ξεκινάει, σύμφωνα με τη μυθολογία, από τον Τρωικό πόλεμο, μιας και εκεί βρήκαν καταφύγιο ο Πάρης και η Ελένη την πρώτη νύχτα που κλέφτηκαν, λίγο πριν αναχωρήσουν για την Τροία. Εκεί θα δεις τον 23 μέτρων φάρο, που κατασκευάστηκε το 1873, το εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου και τον Πύργο Τζανετάκη, που λειτουργεί πλέον ως μουσείο.
ΠΥΡΓΟΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΗ
Στο νησάκι Κρανάη, απέναντι από το Γύθειο, βρίσκεται ο πύργος που ανέγειρε ο οπλαρχηγός της επανάστασης Τζανετάκης Γρηγοράκης το 1829, στον οποίο τώρα στεγάζεται το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Μάνης (ώρες λειτουργίας: καθημερινά 08:00-14:30, τηλ. 27330 22676). Πρόκειται για ένα θαυμάσιο μνημείο παραδοσιακής μανιάτικης αρχιτεκτονικής. Εκτός από τις μόνιμες εκθέσεις φιλοξενεί και περιοδικές θεματικές σε συνδυασμό με ανάλογες εκδηλώσεις στην πόλη.
ΠΑΛΑΙΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟ ΤΟΥ ΒΡΟΝΤΑΜΑ
Βόρεια της Σκάλας, στο δρόμο για το Γεράκι συναντάμε τον Βρονταμά. Εκεί, υπάρχει το Παλαιομονάστηρο, ένα μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, τον Άγιο Νικόλαο και το μεγαλομάρτυρα Νικήτα. Χτίστηκε τον 12ο αι. μέσα στα απότομα βράχια του φαραγγιού, για να προστατεύεται από τις επιθέσεις. Μέχρι και σήμερα διατηρεί μοναδικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του.
ΚΟΙΤΑ
Κοίτα, η «Πολυπυργού»! Αυτή η περιοχή, 4 χλμ. από τον Γερολιμένα, αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα τοπικής αρχιτεκτονικής. Είναι η πατρίδα των Νυκλιάνων (γνωστή και ως «Νικλιάνικα») και θεωρείται η κοιτίδα των μανιάτικων πύργων, καθώς εδώ πρωτάρχισαν οι οχυρώσεις. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πυργοσυγκρότημα των Λιάνων (πρώτο μισό 19ου αι.), ο τετραώροφος πύργος των Κουτρουλιάνων, ο εξαώροφος Πύργος του Λαζαρόγγονα (1850) και ο πολεμόπυργος του Βουδικλάρη (1763).
Αφήστε μια απάντηση